۷۷۷۰۸۵۱۵ ٧٧٧٣٧٢٦٨
٧٧٧٣٧٢٦٨

معرفی ساز پیانو

دانستنی های پیانو

پیانو چه انواعی دارد؟
کدام پیانو برای شما مناسب است؟ دیجیتال یا آکوستیک ؟
چگونه باید از پیانو نگهداری کرد؟
چگونه از پیانو نگهداری کنیم؟
پیانو یکی از سازهای صفحه‌ کلیددار و مشهورترین آن‌ها است. صدای پیانو در اثر برخورد چکش‌هایی با سیم‌های فلزی آن در داخل جعبه چوبی تولید می‌شود. این چکش‌ها در اثر فشرده شدن کلیدها (کلاویه‌ها) به حرکت در می‌آیند. سیم‌های پیانو به صفحه‌ای موسوم به «صفحهٔ صدا» متصل شده‌اند که نقش تقویت‌کنندهٔ صدای آن‌ها را دارد.پیانو به عنوان مادر سازها و کامل‌ترین ساز نیز شناخته می‌شود، علت نسبت دادن این لقب‌ها به این ساز آن است که پیانو قادر است محدودهٔ بسیار گسترده‌ای از اصوات را تولید کند در حالی که سایر سازهای اصیل موسیقی تنها بخشی از این محدودهٔ صدا را تولید می‌کنند. پیانو در شکل فعلی‌اش به طور معمول هفت اکتاو دارد و قادر به تولید فرکانس‌هایی از حدود ۲۰ تا ۵۰۰۰ هرتز می‌باشد، در حالی که در مقام مقایسه ساز ویولن تنها قادر به تولید کمتر از چهار اکتاو و بهترین خواننده‌ها تنها قادر به خواندن کمتر از سه اکتاو صدا هستند.
  • تاریخچه
پیانو را آقای بارتولومئو کریستوفوری در سال ۱۷۰۹ میلادی در شهر پادووای ایتالیا اختراع کرد. قبل از اختراع پیانو از سازی قدیمی‌تر به نام ((هارپسیکورد(Harpsichord) )) استفاده می شد. تفاوت عمده و مهمی که پیانو با سازهای مشابه قبل از خودش داشت آن بود که در سازهای مشابه قبلی، شدت صدای حاصل از فشرده‌شدن یک کلاویه، مستقل از شدت ضربهٔ واردشده بر کلید پیانو، مقداری ثابت بود، اما در پیانو نوازنده قادر بود با ملایم ضربه‌زدن به کلیدها صدایی نرم‌تر ایجاد کند، یا با ضربات محکم‌تر صدایی درشت‌تر با پیانو تولید کند. همین ویژگی باعث شد که به سرعت پیانو مورد توجه آهنگسازان قرن هجدهم میلادی قرار بگیرد.
  • نام‌گذاری
نام کامل ساز پیانو، پیانو فورته (Pianoforte) است، که از دو قسمت پیانو به معنی ملایم و فورته به معنی قوی تشکیل شده‌است، و به خوبی منعکس کنندهٔ توانایی این ساز در تولید صداهای ملایم و قوی می‌باشد.پیانو‌های اولیه ابعاد بزرگ، و شکل خاصی داشتند. آن‌چه که در اصطلاح به آن پیانوی بزرگ گفته می‌شود (و در ایران با نام نادرست پیانوی رویال شناخته می‌شود) غالباً بیش از دو متر طول دارد و دارای در بزرگی‌است که برای هرچه‌بهترشدن صدای پیانو، معمولاً در هنگام نواختن ساز این در را در وضعیت نیمه‌باز توسط پایهٔ کوچکی ثابت می‌کنند. انواع دیگر پیانو با نام‌های پیانوی ایستاده یا دیواری (Stand یا Upright) پیانوی چهارگوش (Square) و غیره، ابعاد کوچک‌تری دارند و برای مصارف خانگی یا در اماکن عمومی طراحی شده‌اند.
مقایسه پیانوها
مقایسه بین پیانو دیواری و بزرگ (رویال)سئوالی که همواره برای نوازندگان مبتدی و خریداران پیانو مطرح است اینکه کدام یک از این نوع ساز بهتر است و یا تفاوت عمده آنها در چیست؟ اگر تفاوت قیمت و شکل ظاهری این دو ساز را کنار بگذاریم تفاوت اصلی این دو ساز که بسیار قابل هم توجه است، تنها در سیستم انتقال نیرو (Action) از کلاویه ها به چکشها – و البته سیستم های خفه کن هر سیم (Damper) – است. این اختلاف طبیعتاً به این دلیل است که سیم های پیانو دیواری عمودی و سیم های پیانو بزرگ (رویال) افقی است. نمود بارز این تفاوت تفاوت حسی است که هنگام نوازندگی با این دو ساز آنرا احساس می کنیم. در پیانوهای بزرگ (رویال) سیم ها افقی هستند و چکشها بصورت افقی از پایین به بالا ضربه می زنند برای همین هنگام زدن ضربه به کلاویه، نیروی انتقالی به چکش در جهت خلاف جاذبه زمین است و این باعث می شود کلاویه های پیانو بزرگ (رویال) هنگام زدن ضربه سنگین تر باشد. برعکس هنگام برگشت چکش، جاذبه به برگشت آن کمک می کند و چکش سریعتر برمی گردد و لذا نوازنده می تواند با سرعت بالاتری یک کلاویه را درجا نواخته و نت هایی با تمپوی بالا روی یک کلاویه اجرا کند. به همین دلیل معمولاً سرعت پاسخگویی یک کلاویه در پیانوهای بزرگ (رویال) بهتر از پیانوهای دیواری است.اما در پیانوهای دیواری سیم ها و چکشها عمودی هستند و جاذبه تقریباً تاثیر یکسانی به چکش چه در هنگام ضربه زدن و چه در هنگام بازگشت، وارد می کند. به همین خاطر سرعت اجرا در پیانوهای عمودی عموماً از پیانو با کیفیت مشابه افقی پایین تر است.
پیانو دیواری
پیانو رویال
پیانو لا
در این ساز سیم های پیانو به صورت عمودی قرار گرفته و اهرم ها از طریق فشار بر روی شستی ها با زاویه 35 درجه چکش ها را به طرف سیم برده و بعد از ضربه زدن به سرعت بر می گرداند.
در این ساز سیم های پیانو به صورت افقی قرار گرفته و اهرم ها از طریق فشار بر روی شستیها با زاویه 35 درجه چکش را به طرف سیم به بالا پرتاب می کند و با سرعت زیاد به سیم ها ی افقی ضربه می زند، نظر به اینکه هر چه طول سیمها بیشتر باشد صدای پیانو مطلوبتر می شود. پیانو های دیواری نظر به محدودیت ارتفاع حداکثر تا ارتفاع 135 سانتی متر ساخته شده استو در پیانوی رویال نظر به اینکه در سطح محدودیتی ندارد هم اکنون پیانوهایی تا طول 308 سانتی متر نیز ساخته شده است.
در سالهای دهه 1860 میلادی پیانوهایی ساخته شده بود که بدون نوازنده آهنگ می نواخت و نیازی به نوازنده نداشت. تنها به وسیله پدالهای دوگانه و با فشار دادن روی هر پدال کارتهای سوراخ شده مخصوص به ترتیب به محل مکانیزم پیانو وارد شده و شستی های مورد نظر را حرکت می دادند که چکش های مربوطه به سیم ها اصابت کرده و آهنگهای از پیش تعیین شده را اجرا می کرد.وسعت صدای پیانو عبارت است از هفت اکتاو یا بیشتر.به علت بزرگی وسعت صدای پیانو نت نویسی آن بر روی دو حامل صورت می گیرد که معمولا حامل زیرین برای اجرا با دست چپ و حامل بالایی برای اجرا با دست راست اختصاص یافته است.البته پیانو‌های بسیار زیادی در گذشته رایج بوده‌اند. برای مثال پیانوهای گنجه‌ای، صرافی، میزی، میز منشی، دوطبقه و انواع دیگر. ولی امروزه دیگر آنها رواج ندارند و از پیانو‌های پیشرفته تر استفاده می‌شود.
آیا تا بحال هیچ از خود پرسیده اید که چرا اکشن یک پیانو به این پیچیدگی ساخته می شود؟ در حالی که رفتار مشابهی که توسط ناخن یا مضراب در سازهایی مانند گیتار یا سنتور انجام می شود، به سهولت و سادگی اجرا می گردد؟ پاسخ بسیار ساده است، رفتار دست و انگشتان با وجود آنکه به ظاهر ساده است، هنگامی که می خواهیم آنرا با یک سیستم مکانیکی مدل کنیم بسیار پیچیده می شود. مهمترین کاری که اکشن انجام می دهد آن است که پس از انتقال احساس و نیروی انگشت شما از کلاویه به سیم، چکش را از سیم دور میکند، چه در غیر اینصورت برخوردهای بعدی چکش با سیم و ارتعاشات احتمالی، صدای غیرقابل شنیدنی را تولید خواهد کرد. همینطور رفتاری که پس از رها کردن کلاویه، خفه کن نمدی را به سیم مرتعش می چسباند خود از جمله وظایفی است که بر پیچیدگی اکشن پیانو می افزاید. در هر صورت همانطور که قبلاً هم اشاره شد در یک پیانو در حدود 5700 قطعه وجود دارد که بسیاری از آنها به هنگام نواختن ساز از حالت سکون خارج می شوند و حول محورهایی حرکت گردشی یا طولی می کنند و با برخی قسمتهای دیگر درگیر می شوند، در بعضی از موارد به اصطکاک نیاز است و در بعضی از موارد این عامل حالت مزاحمت دارد. بنابراین مشاهده می کنید برای ساخت چنین سیستم پیچیده ای باید از لوازم و مواد اولیه مناسب استفاده شود. در ساخت اکشن اغلب پیانوهای بسیار مرغوب – از مواد اولیه ای چون چوب، فلز (بصورت قطعات کوچک)، نمد و یا پارچه های پشمی و انواع چسب چوب استفاده می شود و بندرت در آنها از مواد مصنوعی یا محصولات پلاستیکی استفاده می گردد. البته این موضوع به معنای آن نیست که اگر در ساخت پیانو از مواد مصنوعی استفاده شود آن پیانو دیگر بدرد نمی خورد. امروزه در ساخت بسیاری از قطعات اکشن پیانوهای سری ساز از انواع پیشرفته پلیمرهای صنعتی استفاده می شود که باید گفت جای اشکال هم ندارند، چرا که تاثیری چندانی در آکوستیک صدای ساز ندارد. بعنوان مثال چه اتفاق خاصی رخ می دهد اگر قسمتهایی از چکشهای پیانو – که فشار ضربه ای زیادی را هم تحمل می کنند – بجای چوپ پخته از مواد صنعتی با همان وزن، اما با استحکام بیشتر ساخته شود

کدام پیانو برای شما مناسب است؟ دیجیتال یا آکوستیک ؟

پاسخ این سوال به شرایط و نیازهای شما بستگی دارد. نکاتی که در این مطلب به آنها اشاره می‌شود می‌تواند شما را در خصوص انتخاب صحیح پیانو راهنمایی کند.
پیانوهای آکوستیک تقریبا از 10000 قطعه متفاوت تشکیل شده اند و از لحاظ ساختار به دو دسته کلی تقسیم میشوند: پیانوهای گرند و پیانوهای دیواری (upright). پیانوهای گرند به صورت افقی بوده و طول آنها بین 120 تا 270 سانتیمتر (و حتی بیشتر از آن) است. سیمهای گرند پیانو به صورت افقی و موازی با زمین قرار گرفته است و چکشها پس از ضربه زدن به سیم با نیروی وزن خود به پایین برمی گردند. پیانوهای دیواری بر اساس ارتفاع به سه دسته تقسیم میشوند :
اسپینت 91 تا 96 سانتیمتر
کنسول 96 تا 106 سانتیمتر
استودیو بلند تر از 106 سانتیمتر
در پیانوهای دیواری سیم ها به صورت عمودی نسبت به زمین قرار گرفته اند و بنابراین این پیانوها بهترین انتخاب برای اتاق های کوچک محسوب می شوند. اکشن پیانوی دیواری نوع تغییر یافته‌ی اکشن پیانوی گرند است.
پیانوهای دیجیتال ابزارهایی الکترونیکی هستند که بر مبنای باز پخش صدای پیانو ضبط شده (که در حافظه‌ی آنها جای داده شده است) کار می‌کنند. تعداد کلاویه ها در پیانوهای دیجیتال بین 61 تا 88 کلید است ولی از چکش، سیم و بسیاری از اجزای متحرک که در پیانوهای آکوستیک یافت میشود خبری نیست. سرعت و کیفیت ضربه‌ی وارد شده به کلاویه از طریق 1 تا 4 حسگر (‌تعداد حسگر ها در پیانوهای مختلف متفاوت است) اندازه گیری شده و به بخش تحلیل و پردازش صدا منتقل میشود. با افزایش تعداد حسگر ها که ممکن است از نوع تماسی یا نوری باشد،‌ تحلیل سرعت و کیفیت لمس کلاویه با دقت بیشتری انجام می‌گیرد. پیانوهای دیجیتال با کیفیت معمولاً دارای کلاویه های سنگین (weighted) هستند تا بتوانند حسی مشابه با پیانوهای اکوستیک را شبیه سازی کنند. در برخی از انواع گرانبهای این پیانوها وزن کلاویه ها همانند پیانوهای آکوستیک متفاوت است، به طوری‌که با حرکت به سمت راست، وزن کلاویه ها سبک تر می‌شود.
تغییر وزن و اندازه‌ی چکشها در پیانوی آکوستیک
در مدلهای گرانتر سیستم رها سازی (escapement) تعبیه شده است که مکانیزم رهاسازی در پیانوهای آکوستیک را شبیه سازی می‌کند. در این پیانوها به هنگام نواختن بسیار آرام کلیدها (پیانیسیمو) احساس می‌کنید کلاویه در میانه‌ی راه به مقدار بسیار ناچیزی در مقابل فشار رو به پایین مقاومت نشان می دهد و پس از آن به راحتی تا انتهای عمق کلید پایین می‌رود. کیبوردها و ارگ های الکترونیکی عموما فاقد این نوع کلاویه ها هستند و کلیدها به کمک نیروی فنر بالا می آیند. صدای پیانوهای دیجیتال از طریق بلندگوهای نصب شده بر روی آنها و یا هدفون قابل شنیدن است.
استفاده از وزنه و حسگر در اکشن پیانوی دیجیتال به خوبی قابل مشاهده است.
اگر در محیطی آپارتمانی زندگی می کنید و صدای بلند پیانو آکوستیک محدودیت ایجاد می‌کند، عموماً پیانوهای آکوستیک به کار شما نمی آیند، چرا که صدای آنها به اندازه‌ ی پیانو های دیجیتال قابل کنترل نیست. افراد بسیاری هستند که به دلیل این محدودیت نمیتوانند از پیانوی آکوستیک گرانبهای خود به خوبی استفاده کنند. شاید بزرگترین مزیت پیانوهای دیجیتال امکان کاهش صدای و استفاده از هدفون باشد. البته این مشکل را میتوانید با نصب سیستم Silent بر روی پیانوهای آکوستیک نیز برطرف نمایید. یکی دیگر از مزیتهای پیانوهای دیجیتال امکان انتقال اطلاعات آن به کامپیوتر و استفاده از نرم افزاری های تولید موسیقی است. شما میتوانید با استفاده از رابط MIDI پیانو خود را به کامپیوتر وصل کرده و ازمزایای بیشمار آن بهره مند شوید.
پیانوهای دیجیتال امروزی چه از لحاظ صدا و چه از لحاظ کیفیت لمس و پاسخ کلاویه ها به اندازه های یک پیانو آکوستیک بسیار نزدیک شده اند. به گونه ای که امروزه در بسیاری از استودیوهای ضبط به دلیل سهولت صدا گیری از پیانو دیجیتال، معمولاً از آنها برای ضبط موسیقی استفاده می شود.
پاسخ این سوال به شرایط و نیازهای شما بستگی دارد. نکاتی که در این مطلب به آنها اشاره می‌شود می‌تواند شما را در خصوص انتخاب صحیح پیانو راهنمایی کند.
پیانوهای آکوستیک تقریبا از 10000 قطعه متفاوت تشکیل شده اند و از لحاظ ساختار به دو دسته کلی تقسیم میشوند: پیانوهای گرند و پیانوهای دیواری (upright). پیانوهای گرند به صورت افقی بوده و طول آنها بین 120 تا 270 سانتیمتر (و حتی بیشتر از آن) است. سیمهای گرند پیانو به صورت افقی و موازی با زمین قرار گرفته است و چکشها پس از ضربه زدن به سیم با نیروی وزن خود به پایین برمی گردند. پیانوهای دیواری بر اساس ارتفاع به سه دسته تقسیم میشوند :
اسپینت 91 تا 96 سانتیمتر
کنسول 96 تا 106 سانتیمتر
استودیو بلند تر از 106 سانتیمتر
در پیانوهای دیواری سیم ها به صورت عمودی نسبت به زمین قرار گرفته اند و بنابراین این پیانوها بهترین انتخاب برای اتاق های کوچک محسوب می شوند. اکشن پیانوی دیواری نوع تغییر یافته‌ی اکشن پیانوی گرند است.
پیانوهای دیجیتال ابزارهایی الکترونیکی هستند که بر مبنای باز پخش صدای پیانو ضبط شده (که در حافظه‌ی آنها جای داده شده است) کار می‌کنند. تعداد کلاویه ها در پیانوهای دیجیتال بین 61 تا 88 کلید است ولی از چکش، سیم و بسیاری از اجزای متحرک که در پیانوهای آکوستیک یافت میشود خبری نیست. سرعت و کیفیت ضربه‌ی وارد شده به کلاویه از طریق 1 تا 4 حسگر (‌تعداد حسگر ها در پیانوهای مختلف متفاوت است) اندازه گیری شده و به بخش تحلیل و پردازش صدا منتقل میشود. با افزایش تعداد حسگر ها که ممکن است از نوع تماسی یا نوری باشد،‌ تحلیل سرعت و کیفیت لمس کلاویه با دقت بیشتری انجام می‌گیرد. پیانوهای دیجیتال با کیفیت معمولاً دارای کلاویه های سنگین (weighted) هستند تا بتوانند حسی مشابه با پیانوهای اکوستیک را شبیه سازی کنند. در برخی از انواع گرانبهای این پیانوها وزن کلاویه ها همانند پیانوهای آکوستیک متفاوت است، به طوری‌که با حرکت به سمت راست، وزن کلاویه ها سبک تر می‌شود.
تغییر وزن و اندازه‌ی چکشها در پیانوی آکوستیک
در مدلهای گرانتر سیستم رها سازی (escapement) تعبیه شده است که مکانیزم رهاسازی در پیانوهای آکوستیک را شبیه سازی می‌کند. در این پیانوها به هنگام نواختن بسیار آرام کلیدها (پیانیسیمو) احساس می‌کنید کلاویه در میانه‌ی راه به مقدار بسیار ناچیزی در مقابل فشار رو به پایین مقاومت نشان می دهد و پس از آن به راحتی تا انتهای عمق کلید پایین می‌رود. کیبوردها و ارگ های الکترونیکی عموما فاقد این نوع کلاویه ها هستند و کلیدها به کمک نیروی فنر بالا می آیند. صدای پیانوهای دیجیتال از طریق بلندگوهای نصب شده بر روی آنها و یا هدفون قابل شنیدن است.
استفاده از وزنه و حسگر در اکشن پیانوی دیجیتال به خوبی قابل مشاهده است.
اگر در محیطی آپارتمانی زندگی می کنید و صدای بلند پیانو آکوستیک محدودیت ایجاد می‌کند، عموماً پیانوهای آکوستیک به کار شما نمی آیند، چرا که صدای آنها به اندازه‌ ی پیانو های دیجیتال قابل کنترل نیست. افراد بسیاری هستند که به دلیل این محدودیت نمیتوانند از پیانوی آکوستیک گرانبهای خود به خوبی استفاده کنند. شاید بزرگترین مزیت پیانوهای دیجیتال امکان کاهش صدای و استفاده از هدفون باشد. البته این مشکل را میتوانید با نصب سیستم Silent بر روی پیانوهای آکوستیک نیز برطرف نمایید. یکی دیگر از مزیتهای پیانوهای دیجیتال امکان انتقال اطلاعات آن به کامپیوتر و استفاده از نرم افزاری های تولید موسیقی است. شما میتوانید با استفاده از رابط MIDI پیانو خود را به کامپیوتر وصل کرده و ازمزایای بیشمار آن بهره مند شوید.
پیانوهای دیجیتال امروزی چه از لحاظ صدا و چه از لحاظ کیفیت لمس و پاسخ کلاویه ها به اندازه های یک پیانو آکوستیک بسیار نزدیک شده اند. به گونه ای که امروزه در بسیاری از استودیوهای ضبط به دلیل سهولت صدا گیری از پیانو دیجیتال، معمولاً از آنها برای ضبط موسیقی استفاده می شود.
جستجو

اینتر را برای جستجو و یا ESC برای بستن بفشارید